Grafoloji, İngilizce “graphology” kelimesinden dilimize geçmiştir ve yazı bilimi ya da yazı-imza incelemesi anlamına gelir. Kökeni Fransızcaya dayanmaktadır. Yazıları ve imzaları analiz ederek karakter tahlili yapan, pozitif bir bilim dalıdır. Aslında el yazısı, beyin yazısıdır. Yani yazımız ve imzalarımız beynimizdeki olayları yansıtır.
Çok çeşit insan psikolojileri ve karakterleri bulunmaktadır. Sabırlı, inatçı, baskın, duygusal, pratik zeka gibi karakter sıfatları vardır ve bu herkese göre değişiklik gösterebilir. Grafoloji bilimi burada devreye girer ve el yazısından ya da imzadan yola çıkarak yazıyı yazan kişinin, karakter analizini yapar. Bu işle uğraşan uzman kişilere ise grafolojist ya da grafolog denilmektedir.
Geçmişe bakıldığında, Roma tarihçilerinden biri olan Suetonius bazı ifadelerinde, İmparator Augustus‘un yazıları inceleyerek, yazılar hakkında analiz yaptığını ve fikir yürüttüğünü belirtmiştir. Birçok düşünürün notlarında da grafolojiye rastlamak mümkündür. Modern anlamda ise kurucusu 19. Ve 20. yüzyıllar arasında yaşamış olan Alman psikolog Ludwig Klages kabul edilir.
El yazısının kişiliği ve ruh halini yansıttığı düşünülmektedir. Beyinden gelen komut yazıya dökülmekte ve psikolojinizin sırlarını açığa çıkarmaktadır. Üzgün olma ya da mutlu olma gibi durumlarınızda el yazınızda değişiklikler olmakta ve bu yazı stilleri de sizi yansıtmaktadır. Karakteriniz de el yazınıza ve imzanıza yansıyan diğer bir etkendir. Sinirli ya da sakin bir kişiliğe sahip olmanız yazdığınız yazı da kendini gösterecektir. Normalde bir insanın yazısı kolayca değişmese de anlık bulunulan durumlardan etkilenebilmektedir. Acele bir işle uğraştığımızda ya da heyecanlandığımızda farklı yazabiliriz ama bu geçici bir süre içindir.
Yazı yazarken bastırarak yazıyorsanız söz tutma konusunda çok titiz davrandığınız anlamına gelir. Silik bir şekilde yazıyorsanız hassas bir yapınız olduğunu gösterir. Harflerin yazılma şekli de bize ipuçları verir. Eğer g, y, p gibi harflerin kuyruk kısımlarını dik bir şekilde yazıyorsanız, karakterinizin sabırsız ve dışa dönük bir yapıda olduğunu gösterir. Bu harflerin kuyruk kısımlarının kancalı şekle sahip olması da güvene ihtiyacınız olduğunuzu gösterir. Grafoloji ile imza da gözlenebilmekte ve çıkarımlar yapılmaktadır. Örneğin; imzasında soyadına yer vermeyen kişilerin aile problemlerine sahip olduğu gözlemlenmiştir. İmza, özellikle adli grafolojinin ilgi alanına girmektedir. Grafolojik analizde yazı yazanın cinsiyeti ve yaşı öğrenilememektedir.
Grafoloji bilimi sonra birçok alanda kullanılmaya başlanılmıştır. Bazı özel şirketler, çalışanlarını işe almadan önce onlardan bir form doldurmasını ister. Formu doldururken kullandığınız yazılar, şirketin grafologlarının yardımıyla analiz edilir ve sizin nasıl bir çalışan olduğunuz ya da olabileceğiniz hakkında bilgiler verir. Şirket bu analizden sonra kendi kriterlerine göre sizi değerlendirmeye alır. Özellikle bu yöntem Fransa’da sıklıkla tercih edilir.
Diğer bir kullanım alanı ise adli tıptır. Adli tıp uzmanları tarafından ortada yazı içerikli bir kanıt varsa ve yazının kime ait olduğu bilinmiyorsa grafoloji bilimine başvurulur. Türkiye’ de kullanımı fazla olmasa da adli olaylarda sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Bazı durumlarda psikoloji biliminde de karakter analizi için yardımcı olan bir bilim dalıdır. Yetişkinlerin ruhsal tahlillerini, yeteneklerini değerlendirmede yol gösterici olabilir. Çocukların ruhsal tahlilini yapma da ve eğilimini belirlemekte kullanılabilir. Çocukların yazdığı ve çizdiği şeyler onun karakterinin bir parçasıdır.
Grafoloji birçok alanda yardımcı olabilir. Kendimizin bile bilmediği birçok yönü ortaya çıkarabilir. Psikolojik rahatsızlık çeken hastaların, psikolojik durumunu gösterebilir ve ona göre tedavi yapılabilir. Sahte imza gibi durumların ortaya çıkarılmasında fayda sağlayabilir.
Grafoloji uzmanı, kişilerin el yazısı aracılığıyla karakter analiz yapmak için çalışan bir uzmanlık alanıdır. Uzmanlara göre, farklı davranış şekilleri gibi el yazısı şekli de insanların kişilikleri hakkında ince ayrıntılarla bilgi vermektedir. Bu teori herkesin farklı bir kişilik olduğu, tutum ve davranışlarında da süreklilik göstereceği inancına dayanır.
El yazılarının zamanla değişebildiği bilinmektedir. Türlü sistematik rahatsızlıklar, psikolojik sıkıntılar gibi durumlarda da el yazısı değişebilmektedir. Ancak kişilik üstüne yapılan ilmi bir çalışmanın sadece bu teori üstüne kurulması mümkün değildir. Mesela yıllar boyunca muhafaza edilen defterler sayesinde el yazısındaki önemli farklılıkların bir arada incelenebilmesi imkanı vardır.
Kişilik yapısı sayesinde sağlık durumuna varıncaya dek her şeyi öğrenmek mümkündür. Minimum bir senelik yazılarınızın incelenmesiyle, el yazınıza bakılmak kaydıyla sağlık taraması yapılması da olanak dahilindedir. Grafoloji uzmanı bu ilmi kullanır. Bunların haricinde henüz yazı yazmayı bilmeyen çocukların yaptığı resimler veya yalnızca çizgiler onun ileride ne gibi becerileri olacağına dair de bilgiler verir. Onların, ebeveynleri aracılığıyla hayatın içinde daha iyi yönlendirilebilmelerine destek olur.
Psikoloji dalı içerisinde el yazısıyla karakterleri tespit etme ve ölçme teknikleri şimdilik geliştirilememiştir. Yine de el yazısı stiliyle kişilik arasındaki ilgiyi gösteren tecrübe edilmiş sonuçlar da vardır. Grafoloji uzmanı sayesinde grafoloji, davranış ilminde gelişim yaşandı ve son yıllarda bu ilim sağlık dünyasında önemli bir yer tutmaya başladı. Yalnız, üstte bahsedilenler adli grafoloji alanı için geçerli olmuyor. Adli grafoloji, imzaların gerçek mi, kopya mı olduğu ya da iki farklı belgenin aynı kişi tarafından yazılıp yazılmadığı gibi olayları inceler. Bulgular adli delil sayılır.
Modern dünya gereksinimi olan elektronik araç gereçlerle, klavye ya da başka birine ait daktilo vasıtasıyla yazılmış yazılarda el yazısı bulunmaz. Kriminal vakaları çözmede akla ilk gelen şey, şayet kişi aynı kişiyse, yazı üslubuna ve tekraren yapılmış yazım hatalarına bakılır. Modern teknoloji ürünü kelime işlemcisi yazılım programları sayesinde yazılan hatalı kelimeleri düzeltmek maksadıyla uygun kelimeler bu programlar sayesinde kolaylıkla düzenleniyorlar.
Grafoloji uzmanı bu gibi durumlarda işini yapmakta zorlansa da, yazan kişiyi analiz edebilmek maksadıyla cümleleri nasıl kurduğunu incelemeye alır. Klasik bir örnek vermek gerekirse, şüphelinin olayları anlatış sırasına göre ihtimaller değişmektedir. Kriminalin olay başından beri kısa yoldan kurtulma çabaları varsa genelde kendini savunmak istediği görülür. Bu gibi durumları önlemek için yazı biliminden yararlanılır.
Yazı yazılırken ortaya çıkan harf farklılıkları, sayfaların kenar boşlukları, kelime ve harfler arasındaki boşluklar, satır eğimi derecesi, harflerin büyüklüğü, kaleme yapılan baskı kuvveti derecesi gibi bilgiler incelendikten sonra yazı sahibinin kişiliğiyle alakalı mühim bulgular değerlendirmeye alınır. Grafoloji uzmanı ve bilimi günümüzde çok farklı alanlarda insanları tanıyabilmek ve istenen niteliklere uygun kişileri belirleyebilmek amacıyla yaygın biçimde kullanılıyor. Türkiye’de henüz bu alana yeteri kadar değer verilmiyor olmakla birlikte elde edilen sonuçlar bakımından dikkate alınması gereken bir bilim dalıdır.
Grafoloji uzmanı tarafından yapılan, el yazıları ve imzaların, şahsa aitlik tespiti için incelemelerine adli grafolojik incelemeler denilmektedir. Genel olarak el yazıları kişilere has karakteristik nitelikler taşır. Yazılardaki bu değişkenler, şahsın yazmayı öğrenmesiyle başlar ve gelişip zamanla son halini alır. Yazma eylemi hareketimiz ve davranışımız sonucunda ortaya çıktığına göre, bizden bir şeyler katmış olmalıdır. Çünkü elle beynin ortak hareketi ve ortak çalışması sonucunda açığa çıkar. Bu sebeple yazı, bireylere özgüdür. Bilindik bir hadise de olsa, uygulama biçimi nedeniyle kendisinden çok şey katar. Sadece yazan şahsa aittir, onu ifade eder ve onun mührünü taşır. Yazılar, bu özelliklerinden yola çıkılarak kişiye özellik tespitinin yapılması şartıyla adli vakaların aydınlatılması için kullanılmaktadırlar. Bu süreç Grafoloji uzmanı aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.
